Αρθροπάθεια της ποδοκνημικής άρθρωσης

Η αρθροπάθεια της άρθρωσης του αστραγάλου είναι μια χρόνια πάθηση που προσβάλλει τον αρθρικό χόνδρο, και στη συνέχεια άλλες δομές της άρθρωσης (κάψουλα, αρθρικό υμένα, οστά, σύνδεσμοι). Έχει εκφυλιστικό-δυστροφικό χαρακτήρα. Εκδηλώνεται ως πόνος και περιορισμός των κινήσεων, ακολουθούμενος από προοδευτική βλάβη των λειτουργιών στήριξης και βαδίσματος. Η διάγνωση γίνεται με βάση τα συμπτώματα, την εξέταση και την ακτινογραφία. Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική, με τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, χονδροπροστατευτικών και γλυκοκορτικοειδών και συνταγογράφηση θεραπείας άσκησης και φυσικοθεραπείας. Σε σοβαρές περιπτώσεις γίνεται υγειονομική αρθροσκόπηση, αρθρόδεση ή ενδοπροσθετική.

Γενικές πληροφορίες

Η αρθροπάθεια της άρθρωσης του αστραγάλου είναι μια ασθένεια κατά την οποία ο αρθρικός χόνδρος και οι περιβάλλοντες ιστοί καταστρέφονται σταδιακά. Η ασθένεια βασίζεται σε εκφυλιστικές-δυστροφικές διεργασίες· η φλεγμονή στην άρθρωση είναι δευτερεύουσα. Η αρθροπάθεια έχει μια χρόνια κυματική πορεία με εναλλασσόμενες υφέσεις και παροξύνσεις και σταδιακά εξελίσσεται. Οι γυναίκες και οι άνδρες υποφέρουν εξίσου συχνά. Η πιθανότητα ανάπτυξης αυξάνεται απότομα με την ηλικία. Ταυτόχρονα, οι ειδικοί σημειώνουν ότι η ασθένεια «μικραίνει» - κάθε τρίτο κρούσμα αρθροπάθειας του αστραγάλου ανιχνεύεται επί του παρόντος σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών.

Αιτίες

Η πρωτοπαθής αρθροπάθεια εμφανίζεται χωρίς προφανή λόγο. Η δευτερογενής βλάβη στην άρθρωση του αστραγάλου αναπτύσσεται υπό την επίδραση ορισμένων δυσμενών παραγόντων. Και στις δύο περιπτώσεις, η βάση είναι μια παραβίαση των μεταβολικών διεργασιών στον ιστό χόνδρου. Οι κύριες αιτίες και προδιαθεσικοί παράγοντες για τη δημιουργία δευτεροπαθούς αρθροπάθειας της ποδοκνημικής άρθρωσης είναι:

• μείζονες ενδο- και περιαρθρικές κακώσεις (κατάγματα αστραγάλου, κατάγματα αστραγάλου, ρήξεις και ρήξεις συνδέσμων).
• χειρουργική επέμβαση στον αστράγαλο?
• υπερβολικό φορτίο: πολύ έντονα αθλήματα, πολύ περπάτημα ή συνεχής ορθοστασία λόγω συνθηκών εργασίας.
• φορώντας παπούτσια με τακούνια, υπερβολικό βάρος, συνεχή μικροτραύματα.
• ασθένειες και καταστάσεις που σχετίζονται με μεταβολικές διαταραχές (σακχαρώδης διαβήτης, ουρική αρθρίτιδα, ψευδοουρική αρθρίτιδα, ανεπάρκεια οιστρογόνων στην μετεμμηνόπαυση).
• ρευματικές παθήσεις (ΣΕΛ, ρευματοειδής αρθρίτιδα).
• οστεοχόνδρωση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, μεσοσπονδυλική κήλη και άλλες καταστάσεις που συνοδεύονται από τσιμπήματα νεύρων και διαταραχή του μυϊκού συστήματος του ποδιού και του ποδιού.

Λιγότερο συχνά, η αιτία της αρθροπάθειας είναι η μη ειδική πυώδης αρθρίτιδα, η αρθρίτιδα που οφείλεται σε συγκεκριμένες λοιμώξεις (φυματίωση, σύφιλη) και οι συγγενείς αναπτυξιακές ανωμαλίες. Οι δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες και η κληρονομική προδιάθεση παίζουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη της αρθροπάθειας.

Παθογένεση

Κανονικά, οι αρθρικές επιφάνειες είναι λείες, ελαστικές, ολισθαίνουν ομαλά μεταξύ τους κατά τη διάρκεια των κινήσεων και παρέχουν αποτελεσματική απορρόφηση κραδασμών υπό φορτίο. Ως αποτέλεσμα μηχανικής βλάβης (τραύματος) ή μεταβολικών διαταραχών, ο χόνδρος χάνει την ομαλότητά του, γίνεται τραχύς και ανελαστικός. Ο χόνδρος «τρίβεται» κατά τη διάρκεια των κινήσεων και τραυματίζεται ο ένας τον άλλο, γεγονός που οδηγεί σε επιδείνωση των παθολογικών αλλαγών.

Λόγω της ανεπαρκούς υποτίμησης, το υπερβολικό φορτίο μεταφέρεται στην υποκείμενη δομή του οστού και αναπτύσσονται επίσης εκφυλιστικές-δυστροφικές διαταραχές: το οστό παραμορφώνεται και αναπτύσσεται κατά μήκος των άκρων της αρθρικής περιοχής. Λόγω δευτερογενούς τραύματος και διαταραχής της φυσιολογικής εμβιομηχανικής της άρθρωσης, δεν υποφέρουν μόνο οι χόνδροι και τα οστά, αλλά και οι περιβάλλοντες ιστοί.

Η κάψα της άρθρωσης και η αρθρική μεμβράνη πυκνώνουν και σχηματίζονται εστίες ινώδους εκφυλισμού στους συνδέσμους και στους περιαρθρικούς μύες. Η ικανότητα της άρθρωσης να συμμετέχει στις κινήσεις και να αντέχει τα φορτία μειώνεται. Εμφανίζεται αστάθεια και ο πόνος εξελίσσεται. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι αρθρικές επιφάνειες καταστρέφονται, η υποστηρικτική λειτουργία του άκρου επηρεάζεται και οι κινήσεις γίνονται αδύνατες.

Συμπτώματα

Αρχικά, η γρήγορη κόπωση και ο ήπιος πόνος στην άρθρωση του αστραγάλου ανιχνεύονται μετά από σημαντική επιβάρυνση. Στη συνέχεια, το σύνδρομο πόνου γίνεται πιο έντονο, αλλάζει η φύση και ο χρόνος εμφάνισής του. Τα διακριτικά χαρακτηριστικά του πόνου με την αρθροπάθεια είναι:

• Πόνος έναρξης. Εμφανίζονται μετά από μια κατάσταση ανάπαυσης, και στη συνέχεια εξαφανίζονται σταδιακά με την κίνηση.
• Εξάρτηση από το φορτίο. Υπάρχει αυξημένος πόνος κατά την άσκηση (όρθια στάση, περπάτημα) και γρήγορη κόπωση της άρθρωσης.
• Νυχτερινός πόνος. Συνήθως εμφανίζονται το πρωί.

Η κατάσταση αλλάζει κατά κύματα, κατά τη διάρκεια των παροξύνσεων τα συμπτώματα είναι πιο έντονα, στη φάση της ύφεσης πρώτα εξαφανίζονται, μετά γίνονται λιγότερο έντονα. Υπάρχει μια σταδιακή εξέλιξη των συμπτωμάτων για αρκετά χρόνια ή δεκαετίες. Μαζί με τον πόνο, καθορίζονται οι ακόλουθες εκδηλώσεις:

• Κατά τη μετακίνηση, μπορεί να προκύψουν θόρυβοι τσακίσματος, τριξίματος ή κρότου.
• Κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης, η περιαρθρική περιοχή μερικές φορές διογκώνεται και κοκκινίζει.
• Λόγω αστάθειας της άρθρωσης, ο ασθενής συχνά στρίβει το πόδι του, προκαλώντας διαστρέμματα και ρήξεις στους συνδέσμους.
• Σημειώνεται ακαμψία και περιορισμός των κινήσεων.

Επιπλοκές

Κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης, μπορεί να εμφανιστεί αντιδραστική αρθρίτιδα, συνοδευόμενη από συσσώρευση υγρού στην άρθρωση. Σε μεταγενέστερα στάδια, αποκαλύπτεται έντονη παραμόρφωση. Οι κινήσεις είναι έντονα περιορισμένες και οι συσπάσεις αναπτύσσονται. Η υποστήριξη γίνεται δύσκολη· όταν κινούνται, οι ασθενείς αναγκάζονται να χρησιμοποιούν πατερίτσες ή μπαστούνι. Υπάρχει μείωση ή απώλεια της ικανότητας για εργασία.

Διαγνωστικά

Η διάγνωση της αρθροπάθειας της ποδοκνημικής άρθρωσης γίνεται από ορθοπεδικό ιατρό με βάση έρευνα, δεδομένα εξωτερικής εξέτασης και αποτελέσματα πρόσθετων μελετών. Όταν εξετάζεται στα αρχικά στάδια, μπορεί να μην υπάρχουν αλλαγές, αλλά αργότερα αποκαλύπτονται παραμορφώσεις, περιορισμός των κινήσεων και πόνος κατά την ψηλάφηση. Η κύρια σημασία δίνεται στις τεχνικές οπτικοποίησης:

• Ακτινογραφία της άρθρωσης του αστραγάλου. Παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση και στον προσδιορισμό του βαθμού αρθρώσεως. Η παθολογία υποδηλώνεται με στένωση του αρθρικού χώρου, πολλαπλασιασμό των άκρων των αρθρικών επιφανειών (οστεόφυτα). Σε μεταγενέστερο στάδιο, ανιχνεύονται κυστικοί σχηματισμοί και οστεοσκλήρωση της υποχόνδριης (που βρίσκεται κάτω από τον χόνδρο) ζώνη του οστού.
• Τομογραφικές μελέτες. Χρησιμοποιείται όταν ενδείκνυται. Σε δύσκολες περιπτώσεις, για πιο ακριβή εκτίμηση της κατάστασης των δομών των οστών, ο ασθενής αποστέλλεται επιπλέον σε αξονική τομογραφία και για εξέταση μαλακών ιστών - σε μαγνητική τομογραφία της άρθρωσης του αστραγάλου.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις παραμένουν αμετάβλητες. Εάν είναι απαραίτητο, για να διαπιστωθεί η αιτία της αρθροπάθειας και η διαφορική διάγνωση με άλλες ασθένειες, συνταγογραφούνται διαβουλεύσεις με σχετικούς ειδικούς: νευρολόγο, ρευματολόγο, ενδοκρινολόγο.

Θεραπεία της αρθροπάθειας του αστραγάλου

Η θεραπεία της παθολογίας είναι μακροχρόνια και πολύπλοκη. Οι ασθενείς συνήθως παρακολουθούνται από ορθοπεδικό χειρουργό σε εξωτερική βάση. Κατά την περίοδο της έξαρσης, είναι δυνατή η νοσηλεία στο τμήμα τραυματολογίας και ορθοπεδικής. Ο πιο σημαντικός ρόλος στην επιβράδυνση της εξέλιξης της αρθροπάθειας παίζει ο τρόπος ζωής και ο σωστός τρόπος σωματικής δραστηριότητας, επομένως δίνονται στον ασθενή συστάσεις για απώλεια βάρους και βελτιστοποίηση του φορτίου στο πόδι.

Φαρμακοθεραπεία

Επιλέγεται μεμονωμένα, λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο της αρθρώσεως, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις συνοδές ασθένειες. Περιλαμβάνει γενικούς και τοπικούς πράκτορες. Χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες ομάδες φαρμάκων:

• Γενικά ΜΣΑΦ. Συνήθως χρησιμοποιούνται μορφές δισκίων. Τα φάρμακα έχουν αρνητική επίδραση στον γαστρικό βλεννογόνο, επομένως για τις γαστρεντερικές παθήσεις προτιμώνται τα «ήπια» φάρμακα.
• Τοπικά ΜΣΑΦ. Συνιστάται τόσο στην περίοδο της έξαρσης όσο και στη φάση της ύφεσης. Μπορεί να συνταγογραφηθεί εναλλακτικά εάν εμφανιστούν παρενέργειες από μορφές δισκίων. Διατίθεται σε μορφή αλοιφών και τζελ.
• Χονδροπροστατευτικά. Ουσίες που βοηθούν στην ομαλοποίηση των μεταβολικών διεργασιών στον ιστό του χόνδρου. Χρησιμοποιούνται με τη μορφή κρεμών, πηκτωμάτων και σκευασμάτων για ενδοαρθρική χορήγηση. Χρησιμοποιήστε φάρμακα που περιέχουν γλυκοζαμίνη και υδρόλυμα κολλαγόνου.
• Ορμονικοί παράγοντες. Σε περιπτώσεις έντονου πόνου που δεν μπορεί να ανακουφιστεί με φάρμακα, χορηγούνται ενδοαρθρικά κορτικοστεροειδή όχι περισσότερες από 4 φορές το χρόνο.
• Μεταβολικά διεγερτικά. Για τη βελτίωση της τοπικής κυκλοφορίας του αίματος και την ενεργοποίηση του μεταβολισμού των ιστών, συνταγογραφείται νικοτινικό οξύ.

Φυσικοθεραπευτική θεραπεία

Στον ασθενή συνταγογραφείται ένα σύμπλεγμα φυσικοθεραπείας, που αναπτύσσεται λαμβάνοντας υπόψη τις εκδηλώσεις και το στάδιο της νόσου. Ο ασθενής παραπέμπεται για φυσιοθεραπεία. Στη θεραπεία της αρθρώσεως χρησιμοποιούνται μασάζ και UHF. Επιπλέον, στη θεραπεία της παθολογίας χρησιμοποιούν:

• θεραπεία λέιζερ?
• θερμικές διαδικασίες?
• φαρμακευτική ηλεκτροφόρηση και υπερφωνοφόρηση.

Χειρουργική επέμβαση

Ενδείκνυται στα τελευταία στάδια της νόσου όταν η συντηρητική θεραπεία είναι αναποτελεσματική, σύνδρομο έντονου πόνου, επιδείνωση της ποιότητας ζωής των ασθενών ή περιορισμένη ικανότητα εργασίας. Οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται σε νοσοκομειακό περιβάλλον και είναι ανοιχτές και ελάχιστα επεμβατικές:

• Αρθροσκοπικές παρεμβάσεις. Εάν υπάρχει σημαντική καταστροφή του χόνδρου, γίνεται αρθροσκοπική χονδροπλαστική. Η αρθροσκόπηση υγιεινής (αφαίρεση σχηματισμών που εμποδίζουν την κίνηση) πραγματοποιείται συνήθως για έντονο πόνο στο στάδιο 2 της αρθρώσεως. Το αποτέλεσμα διαρκεί για αρκετά χρόνια.
• Αρθρόδεση της ποδοκνημικής άρθρωσης. Πραγματοποιείται σε περίπτωση σημαντικής καταστροφής των αρθρικών επιφανειών, περιλαμβάνει αφαίρεση της άρθρωσης και «σύντηξη» των οστών του ποδιού και της κνήμης. Παρέχει αποκατάσταση της υποστηρικτικής λειτουργίας του άκρου σε περίπτωση απώλειας της κινητικότητας της άρθρωσης.
• Ενδοπροσθετική της ποδοκνημικής άρθρωσης. Εκτελείται για προχωρημένη αρθροπάθεια. Περιλαμβάνει την αφαίρεση των κατεστραμμένων αρθρικών επιφανειών των οστών και την αντικατάστασή τους με πλαστικές, κεραμικές ή μεταλλικές προθέσεις. Οι κινήσεις αποκαθίστανται πλήρως, η διάρκεια ζωής της πρόθεσης είναι 20-25 χρόνια.

Πρόβλεψη

Οι αλλαγές στην άρθρωση είναι μη αναστρέψιμες, αλλά η αργή εξέλιξη της αρθροπάθειας, η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας και η συμμόρφωση με τις συστάσεις ενός ορθοπαιδικού τραυματιολόγου στις περισσότερες περιπτώσεις καθιστούν δυνατή τη διατήρηση της ικανότητας εργασίας και της υψηλής ποιότητας ζωής για δεκαετίες μετά την εμφάνιση από τα πρώτα συμπτώματα. Με την ταχεία αύξηση των παθολογικών αλλαγών, η ενδοπροσθετική επιτρέπει σε κάποιον να αποφύγει την αναπηρία.

Πρόληψη

Τα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση του επιπέδου των τραυματισμών, ειδικά το χειμώνα, σε περιόδους πάγου. Εάν είστε παχύσαρκοι, είναι απαραίτητο να λάβετε μέτρα για τη μείωση του σωματικού βάρους για τη μείωση του φορτίου στην άρθρωση. Θα πρέπει να διατηρείτε ένα καθεστώς μέτριας σωματικής δραστηριότητας, να αποφεύγετε υπερφορτώσεις και μικροτραύματα και να αντιμετωπίζετε έγκαιρα ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη αρθροπάθειας της άρθρωσης του αστραγάλου.