Η κοξάρθρωση επηρεάζει τις αρθρώσεις του ισχίου μεσήλικων και ηλικιωμένων ατόμων. Τα αίτια της ανάπτυξής του είναι προηγούμενοι τραυματισμοί, συγγενείς και επίκτητες ασθένειες φλεγμονώδους ή μη φλεγμονώδους χαρακτήρα. Τα κύρια συμπτώματα της κοξάρθρωσης είναι ο πόνος στην άρθρωση του ισχίου, το πρωινό οίδημα και η δυσκαμψία της κίνησης. Στο αρχικό στάδιο της παθολογίας, η θεραπεία είναι συντηρητική. Εάν είναι αναποτελεσματικό σε φόντο ταχείας εξέλιξης της κοξάρθρωσης ή καθυστερημένης ανίχνευσής της, ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση, συνήθως ενδοπροσθετική.
Περιγραφή της παθολογίας
Η κοξάρθρωση (οστεοάρθρωση, παραμορφωτική αρθροπάθεια) είναι μια εκφυλιστική-δυστροφική παθολογία της άρθρωσης του ισχίου. Στο αρχικό στάδιο ανάπτυξης, η δομή του αρθρικού υγρού αλλάζει. Γίνεται παχύρρευστο, παχύρρευστο και ως εκ τούτου χάνει την ικανότητά του να θρέφει τον υαλώδη χόνδρο. Λόγω της αφυδάτωσης, η επιφάνειά του στεγνώνει και καλύπτεται από πολλαπλές ακτινωτές ρωγμές. Σε αυτή την κατάσταση, ο υαλώδης χόνδρος δεν μαλακώνει καλά τα σοκ όταν τα οστά που σχηματίζουν την άρθρωση έρχονται σε επαφή.
Για να προσαρμοστούν στην αυξημένη πίεση που εμφανίζεται πάνω τους, οι δομές των οστών παραμορφώνονται με το σχηματισμό αναπτύξεων (οστεόφυτα). Ο μεταβολισμός στην άρθρωση του ισχίου επιδεινώνεται, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τους μύες και τη συνδεσμική-τενοντολογική συσκευή της άρθρωσης.
Πτυχία
Κάθε στάδιο χαρακτηρίζεται από τα δικά του συμπτώματα, η σοβαρότητα των οποίων εξαρτάται από το βαθμό στένωσης του αρθρικού χώρου και τον αριθμό των οστικών αναπτύξεων που σχηματίζονται.
| Σοβαρότητα της κοξάρθρωσης | Χαρακτηριστικά συμπτώματα και ακτινογραφικά σημεία |
|---|---|
| Πρώτα | Ο χώρος της άρθρωσης στενεύει ανομοιόμορφα και έχουν σχηματιστεί μεμονωμένα οστεόφυτα γύρω από την κοτύλη. Εμφανίζεται ήπια ενόχληση, αλλά πιο συχνά η νόσος δεν εκδηλώνεται κλινικά |
| Δεύτερος | Ο χώρος της άρθρωσης στενεύει σχεδόν 2 φορές, η κεφαλή του μηριαίου οστού μετατοπίζεται, παραμορφώνεται, διευρύνεται και εντοπίζονται οστικές αναπτύξεις ακόμη και έξω από το χόνδρο χείλος. Ο πόνος στο ισχίο γίνεται σταθερός και συνοδεύεται από σημαντικό περιορισμό της κινητικότητας |
| Τρίτος | Πλήρης ή μερική σύντηξη του αρθρικού χώρου, πολλαπλές οστικές αναπτύξεις, επέκταση της κεφαλής του μηριαίου. Ο πόνος εμφανίζεται μέρα και νύχτα και εξαπλώνεται στους μηρούς και τα πόδια. Η κίνηση είναι δυνατή μόνο με τη βοήθεια μπαστούνι ή πατερίτσες |
Αιτίες της νόσου
Η πρωτοπαθής κοξάρθρωση είναι μια καταστροφική-εκφυλιστική βλάβη της άρθρωσης του ισχίου, τα αίτια της οποίας δεν έχουν εξακριβωθεί. Αυτό σημαίνει ότι δεν εντοπίστηκαν προϋποθέσεις για πρόωρη καταστροφή του υαλώδους χόνδρου. Οι ακόλουθες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν δευτεροπαθή κόξαρθρο:
- προηγούμενοι τραυματισμοί - κάταγμα του μηριαίου αυχένα ή των οστών της λεκάνης, εξάρθρωση.
- δυσπλασία ισχίου?
- άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου.
- συγγενές εξάρθρημα ισχίου?
- φλεγμονώδεις, συμπεριλαμβανομένων μολυσματικών ασθενειών της άρθρωσης (ρευματοειδής, αντιδραστική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, τενοντίτιδα, θυλακίτιδα, αρθρίτιδα).
Προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της κόξαρθρωσης είναι η παχυσαρκία, η αυξημένη σωματική δραστηριότητα, η καθιστική ζωή, οι μεταβολικές διαταραχές, οι ορμονικές διαταραχές, η κύφωση, η σκολίωση και η πλατυποδία.
Συμπτώματα της νόσου
Στο αρχικό στάδιο ανάπτυξης, η κοξάρθρωση μπορεί να εκδηλωθεί μόνο με ήπιο πόνο. Εμφανίζονται συνήθως μετά από έντονη σωματική καταπόνηση ή μια δύσκολη μέρα στη δουλειά. Το άτομο αποδίδει την επιδείνωση της υγείας σε μυϊκή «κούραση» και δεν αναζητά ιατρική βοήθεια. Αυτό εξηγεί τη συχνή διάγνωση της κοξάρθρωσης στα στάδια 2 ή 3, όταν η συντηρητική θεραπεία είναι αναποτελεσματική.
Περιορισμός της κινητικότητας των αρθρώσεων
Το εύρος κίνησης στην άρθρωση του ισχίου μειώνεται λόγω της αντισταθμιστικής ανάπτυξης του οστικού ιστού, της βλάβης της αρθρικής μεμβράνης και της αντικατάστασης περιοχών της αρθρικής κάψουλας με ινώδεις ιστούς χωρίς λειτουργική δραστηριότητα. Η κινητικότητα μπορεί να είναι κάπως περιορισμένη ακόμη και με κοξάρθρωση βαθμού 1. Προκύπτουν δυσκολίες κατά την εκτέλεση περιστροφικών κινήσεων με το πόδι.
Καθώς η νόσος εξελίσσεται, η πρωινή δυσκαμψία και το πρήξιμο των αρθρώσεων γίνονται κοινά. Για να ανακτήσει την κινητικότητα, ένα άτομο πρέπει να ζεσταθεί για αρκετά λεπτά. Μέχρι το μεσημέρι, το εύρος των κινήσεων αποκαθίσταται, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα της παραγωγής ουσιών που μοιάζουν με ορμόνες στο σώμα.
Τραγάνισμα
Κατά το περπάτημα, την κάμψη και (ή) την επέκταση της άρθρωσης του ισχίου, ακούγονται ξεκάθαρα ήχοι κρότου, τσακίσματος και τριξίματος. Ο λόγος για αυτήν την ηχητική συνοδεία κάθε βήματος είναι η τριβή των επιφανειών των οστών, συμπεριλαμβανομένων των οστεοφύτων, μεταξύ τους. Το τσούξιμο μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε φυσιολογική υγεία λόγω της κατάρρευσης των φυσαλίδων διοξειδίου του άνθρακα στην κοιλότητα της άρθρωσης. Η κοξάρθρωση υποδηλώνεται από τον συνδυασμό της με θαμπό ή οξύ πόνο.
Πόνος
Οι επώδυνες αισθήσεις γίνονται σταθερές ήδη στο στάδιο 2 της κοξάρθρωσης. Η σοβαρότητά τους μειώνεται κάπως μετά από μακρά ανάπαυση. Ο πόνος εντείνεται κατά την επόμενη υποτροπή ή την ανάπτυξη αρθρίτιδας (φλεγμονή του αρθρικού υμένα) που συχνά συνοδεύει την οστεοαρθρίτιδα. Κατά το στάδιο της ύφεσης, η ενόχληση μειώνεται κάπως. Μόλις όμως ένα άτομο γίνει υποθερμικό ή σηκώσει ένα βαρύ αντικείμενο, εμφανίζεται ξανά έντονος πόνος.
Μυικός σπασμός
Αυξημένη ένταση στους σκελετικούς μύες του μηρού εμφανίζεται με την κοξάρθρωση για διάφορους λόγους. Πρώτον, οι σύνδεσμοι εξασθενούν. Οι μύες σπάνε για να συγκρατήσουν την κεφαλή του μηριαίου οστού στην κοτύλη. Δεύτερον, ο αυξημένος τόνος συχνά συνοδεύει τη φλεγμονή του αρθρικού υμένα. Τρίτον, όταν τα οστεόφυτα μετατοπίζονται, οι νευρικές απολήξεις συμπιέζονται και ο μυϊκός σπασμός γίνεται αντισταθμιστική αντίδραση στον οξύ πόνο.
Χωλότητα
Στα τελευταία στάδια ανάπτυξης της κοξάρθρωσης, ο ασθενής αρχίζει να κουτσαίνει έντονα. Οι αλλαγές στο βάδισμα προκαλούνται από συσπάσεις κάμψης και παραμόρφωση των επιφανειών των οστών, καθιστώντας αδύνατη τη διατήρηση της ευθείας θέσης του ποδιού. Το άτομο κουτσαίνει επίσης για να μειώσει τη σοβαρότητα του πόνου μεταφέροντας το σωματικό βάρος στο μη επηρεασμένο άκρο.
Βράχυνση ποδιών
Η βράχυνση του ποδιού κατά 1 cm ή περισσότερο είναι χαρακτηριστική για την κοξάρθρωση βαθμού 3. Οι λόγοι για τη μείωση του μήκους του κάτω άκρου είναι η έντονη μυϊκή ατροφία, η λέπτυνση και επιπέδωση του χόνδρου, η στένωση του χώρου της άρθρωσης και η παραμόρφωση της κεφαλής του μηριαίου.
Διαγνωστικές μέθοδοι
Η αρχική διάγνωση γίνεται με βάση τα παράπονα του ασθενούς, την εξωτερική εξέταση, το ιατρικό ιστορικό και τα αποτελέσματα μιας σειράς λειτουργικών εξετάσεων. Πολλές φλεγμονώδεις και μη φλεγμονώδεις παθολογίες μεταμφιέζονται ως συμπτώματα κοξάρθρωσης, γι' αυτό πραγματοποιούνται οργανικές και βιοχημικές μελέτες.
ακτινογραφία
Το στάδιο της κοξάρθρωσης προσδιορίζεται με τη διενέργεια ακτινογραφίας. Οι εικόνες που προκύπτουν δείχνουν ξεκάθαρα καταστροφικές αλλαγές στην άρθρωση του ισχίου. Πρόκειται για στένωση του χώρου της άρθρωσης, παραμόρφωση των επιφανειών των οστών και σχηματισμό οστεοφύτων.
Η αξονική τομογραφία
Η αξονική τομογραφία συνταγογραφείται σε ασθενείς για τον προσδιορισμό του βαθμού ισοπέδωσης και παραμόρφωσης του υαλώδους χόνδρου. Τα αποτελέσματα της μελέτης καθιστούν επίσης δυνατή την αξιολόγηση της κατάστασης της συνδεσμικής-τενοντολογικής συσκευής, των νευρικών κορμών, των μυών, των μικρών και μεγάλων αιμοφόρων αγγείων.
Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού
Η μαγνητική τομογραφία είναι μια από τις πιο ενημερωτικές μελέτες στη διάγνωση της κοξάρθρωσης. Για τον εντοπισμό κυκλοφορικών διαταραχών στην περιοχή της προσβεβλημένης άρθρωσης, πραγματοποιείται με αντίθεση. Συνταγογραφείται μια μελέτη ρουτίνας για τον προσδιορισμό του βαθμού βλάβης των συνδέσμων και της παραμόρφωσης της μηριαίας κεφαλής και για την ανίχνευση περιοχών ινώδους εκφυλισμού της αρθρικής κάψουλας.
Μέτρηση μήκους ποδιού
Πριν από τη μέτρηση, ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να σηκωθεί και να ισιώσει τα πόδια του όσο το δυνατόν περισσότερο. Για να αποκτήσει τα πιο αξιόπιστα δεδομένα, ο ορθοπεδικός χρησιμοποιεί δύο οστικά ορόσημα. Άνω - ο πρόσθιος άξονας του πυελικού οστού, που βρίσκεται στην πρόσθια πλευρική επιφάνεια της κοιλιάς στο εξωτερικό άκρο του βουβωνικού συνδέσμου. Το δεύτερο σημείο αναφοράς είναι οποιαδήποτε οστική δομή του γόνατος, του αστραγάλου ή της φτέρνας. Η μέτρηση του μήκους του ποδιού μπορεί να μην είναι ενημερωτική εάν η κοξάρθρωση επηρεάζει δύο αρθρώσεις του ισχίου ταυτόχρονα.
Εργαστηριακή έρευνα
Πραγματοποιούνται κλινικές εξετάσεις αίματος και ούρων για την αξιολόγηση της γενικής υγείας του ασθενούς. Και τα αποτελέσματα των βιοχημικών μελετών συχνά καθιστούν δυνατό τον εντοπισμό παθολογιών που προκάλεσαν την ανάπτυξη της κοξάρθρωσης. Η ουρική αρθρίτιδα υποδηλώνεται από τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος και των αλάτων του. Η αύξηση του ρυθμού καθίζησης των ερυθροκυττάρων και η αύξηση του αριθμού των λευκοκυττάρων υποδηλώνουν την εμφάνιση φλεγμονώδους διαδικασίας (θυλακίτιδα, αρθρίτιδα, αρθρίτιδα). Για να αποκλειστεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα, προσδιορίζονται ο ρευματοειδής παράγοντας, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη και τα αντιπυρηνικά αντισώματα.
Παρακέντηση ισχίου
Χρησιμοποιώντας μια παρακέντηση, το αρθρικό υγρό συλλέγεται για να μελετηθεί η σύστασή του και να ανιχνευθούν αλλαγές στη συνοχή. Εάν υπάρχει υποψία μολυσματικής-φλεγμονώδους διαδικασίας, ενδείκνυται περαιτέρω βιοχημική εξέταση βιολογικού δείγματος.
Επιλογές θεραπείας
Κατά τον καθορισμό των τακτικών θεραπείας, ο ορθοπεδικός λαμβάνει υπόψη τη σοβαρότητα της κοξάρθρωσης, τη μορφή της πορείας της, τις αιτίες ανάπτυξης και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Συχνά συνιστάται στους ασθενείς να φορούν επίδεσμους με άκαμπτες νευρώσεις και ορθώσεις από τις πρώτες ημέρες της θεραπείας. Η χρήση ορθωτικών συσκευών βοηθά στην επιβράδυνση της διάσπασης του χόνδρου και της παραμόρφωσης των οστών.
Φάρμακα
Στη θεραπεία της παραμορφωτικής αρθροπάθειας, χρησιμοποιούνται φάρμακα διαφόρων κλινικών και φαρμακολογικών ομάδων. Πρόκειται για μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μυοχαλαρωτικά, γλυκοκορτικοστεροειδή, χονδροπροστατευτικά, αλοιφές και τζελ με θερμαντική δράση.
Αποκλεισμός
Για την ανακούφιση του οξέος πόνου που δεν μπορεί να εξαλειφθεί με ΜΣΑΦ, συνταγογραφούνται ενδοαρθρικοί ή περιαρθρικοί αποκλεισμοί φαρμάκων. Για τη διεξαγωγή τους, χρησιμοποιούνται ορμονικοί παράγοντες. Η αναλγητική δράση των γλυκοκορτικοστεροειδών ενισχύεται από το συνδυασμό τους με αναισθητικά.
Ενέσεις
Η ενδομυϊκή ένεση διαλυμάτων ΜΣΑΦ σας επιτρέπει να εξαλείψετε τον έντονο πόνο στην άρθρωση του ισχίου. Για τη χαλάρωση των σκελετικών μυών χρησιμοποιείται συνήθως ένα φάρμακο, το οποίο εκτός από μυοχαλαρωτικό περιλαμβάνει και αναισθητικό. Με τη μορφή ενέσεων, τα θεραπευτικά σχήματα περιλαμβάνουν βιταμίνες Β, φάρμακα για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και χονδροπροστατευτικά.
Διαιτοθεραπεία
Οι υπέρβαροι ασθενείς συμβουλεύονται να χάσουν βάρος για να επιβραδύνουν την εξάπλωση της παθολογίας σε υγιείς δομές των αρθρώσεων. Η περιεκτικότητα σε θερμίδες του ημερήσιου μενού πρέπει να περιορίζεται στις 2000 χιλιοθερμίδες, εξαιρουμένων των τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και απλών υδατανθράκων. Οι διατροφολόγοι συνιστούν σε όλους τους ασθενείς με κόξαρθρο να τηρούν τη σωστή διατροφή. Η διατροφή πρέπει να περιέχει φρέσκα λαχανικά, φρούτα, μούρα, χυλούς δημητριακών, λιπαρά θαλασσινά ψάρια και γαλακτοκομικά προϊόντα. Η παρακολούθηση μιας θεραπευτικής δίαιτας διεγείρει την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και τη βελτίωση της συνολικής υγείας.
Ασκοθεραπεία και μασάζ
Στη θεραπεία της κοξάρθρωσης χρησιμοποιούνται το κλασικό, το acupressure και το μασάζ κενού. Μετά από αρκετές συνεδρίες, η κυκλοφορία του αίματος στην άρθρωση του ισχίου βελτιώνεται και τα αποθέματα θρεπτικών συστατικών αναπληρώνονται. Η διεξαγωγή διαδικασιών μασάζ διεγείρει την ενδυνάμωση της συνδεσμο-τενοντολογικής συσκευής και την αποκατάσταση των μαλακών ιστών που έχουν υποστεί βλάβη από τη μετατόπιση των οστεοφύτων.
Η τακτική θεραπεία άσκησης είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας. Ένα σύνολο ασκήσεων συντάσσεται από έναν φυσικοθεραπευτή ατομικά για τον ασθενή, λαμβάνοντας υπόψη τη φυσική του κατάσταση.
Φυσιοθεραπεία
Σε ασθενείς με κοξάρθρωση συνταγογραφούνται έως και 10 συνεδρίες μαγνητικής θεραπείας, θεραπείας με λέιζερ, θεραπείας με UHF, ακτινοβολίας UV και θεραπείας κρουστικών κυμάτων. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα των διαδικασιών οφείλεται στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, στην επιτάχυνση του μεταβολισμού και στις διαδικασίες αναγέννησης. Για την ανακούφιση του οξέος πόνου, πραγματοποιείται ηλεκτροφόρηση ή υπερφωνοφόρηση με γλυκοκορτικοστεροειδή, αναισθητικά και βιταμίνες Β. Οι εφαρμογές με οζοκερίτη ή παραφίνη βοηθούν στην εξάλειψη της ενόχλησης.
Χειρουργική επέμβαση
Εάν η συντηρητική θεραπεία είναι αναποτελεσματική, ο πόνος που δεν μπορεί να εξαλειφθεί με φαρμακευτική αγωγή ή η σταθερή εξέλιξη της κοξάρθρωσης, συνιστάται στους ασθενείς να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Η επέμβαση πραγματοποιείται αμέσως σε περίπτωση παθολογίας 3ου βαθμού βαρύτητας, καθώς είναι αδύνατο να εξαλειφθούν οι προκύπτουσες καταστροφικές αλλαγές σε χόνδρους και οστά με τη λήψη φαρμάκων ή θεραπεία άσκησης.
Αρθροπλαστική
Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Η κεφαλή του μηριαίου οστού αφαιρείται από την κοτύλη. Οι ορατές καταστροφικές αλλαγές στον ιστό διορθώνονται - οι οστικές αναπτύξεις αφαιρούνται, οι αρθρικές επιφάνειες ισοπεδώνονται, ο ιστός που έχει υποστεί νέκρωση αφαιρείται. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, σχηματίζονται κοιλότητες και γεμίζονται με κεραμικά εμφυτεύματα.
Ενδοπροσθετική
Η αντικατάσταση ισχίου με εμφύτευμα γίνεται με γενική αναισθησία. Για να αποφευχθεί η ανάπτυξη μιας μολυσματικής διαδικασίας, συνταγογραφείται μια σειρά αντιβιοτικών. Μετά από 10 ημέρες, αφαιρούνται τα ράμματα και ο ασθενής εξέρχεται από την ιατρική μονάδα. Στο στάδιο της αποκατάστασης, οι ασθενείς υποβάλλονται σε φυσιοθεραπευτικές διαδικασίες και διαδικασίες μασάζ, θεραπεία άσκησης.
Πιθανές συνέπειες
Στο τελικό στάδιο της παθολογίας αναπτύσσονται συσπάσεις κάμψης και προσαγωγής. Το πόδι του ασθενούς είναι συνεχώς λυγισμένο, οπότε χρησιμοποιεί μπαστούνι ή πατερίτσες για να κινηθεί. Μετά την πλήρη σύντηξη του αρθρικού χώρου, εμφανίζεται ακινησία, ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει οικιακές εργασίες και καθίσταται ανάπηρος. Η κοξάρθρωση συχνά επιπλέκεται από άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου, αρθροπάθεια των αρθρώσεων του γόνατος και αρθρίτιδα.
Πρόληψη και πρόγνωση
Μόνο η κοξάρθρωση βαθμού 1 ανταποκρίνεται καλά στη συντηρητική θεραπεία. Σε άλλες περιπτώσεις, η ενδοπροσθετική σάς επιτρέπει να αποκαταστήσετε πλήρως τη λειτουργική δραστηριότητα της άρθρωσης του ισχίου. Μετά την εγκατάσταση της ενδοπρόσθεσης, ο ασθενής επιστρέφει γρήγορα σε έναν ενεργό τρόπο ζωής.
Για την πρόληψη της νόσου, οι ορθοπεδικοί συνιστούν να σταματήσετε το κάπνισμα, να κάνετε κατάχρηση αλκοολούχων ποτών, να κάνετε φυσικοθεραπεία και γυμναστική καθημερινά και να χάσετε το περιττό βάρος εάν είναι απαραίτητο.